Tại Nhật Bản, Natto – món đậu nành lên men truyền thống – không chỉ hiện diện như một món ăn quen thuộc trong bữa sáng hằng ngày của hàng triệu người, mà còn được tôn vinh như một biểu tượng văn hóa trong lễ hội độc đáo mang tên Mito Natto Festival (水戸納豆まつり). Diễn ra hằng năm vào cuối tháng 7 hoặc đầu tháng 8 tại thành phố Mito, tỉnh Ibaraki – nơi được mệnh danh là “thủ phủ natto” của xứ sở hoa anh đào – lễ hội này không chỉ là dịp hội tụ của những tín đồ yêu Natto, mà còn là sự kiện lớn nhất trên toàn quốc nhằm tôn vinh tinh hoa ẩm thực truyền thống đặc trưng của Nhật Bản.
Mito Natto Festival ra đời nhằm tôn vinh một nét ẩm thực truyền thống và cũng là dịp để địa phương quảng bá những giá trị đặc trưng của vùng đất này. Dưới sự chủ trì của Hiệp hội Natto Mito và chính quyền địa phương, lễ hội thu hút hàng chục nghìn lượt khách mỗi năm. Không gian lễ hội rực rỡ sắc màu với hàng loạt hoạt động phong phú, mang đậm tinh thần giao lưu và trải nghiệm. Du khách có thể tham gia cuộc thi ăn natto tốc độ và sáng tạo, nơi tiếng cười vang lên không dứt từ những người chơi hào hứng. Bên cạnh đó, màn trình diễn quy trình làm natto thủ công – từ khâu gói đậu trong rơm đến lên men tự nhiên – giúp người xem hiểu rõ hơn về giá trị văn hóa đằng sau món ăn này. Khu gian hàng địa phương trưng bày đa dạng các loại natto đặc sản như warazuto, soboro, hoshi… cùng các sản phẩm sáng tạo như snack natto, bánh natto và đặc biệt là đồ uống bổ sung Nattokinase.
Không thể thiếu trong lễ hội là các chương trình nghệ thuật truyền thống: biểu diễn trống taiko, múa dân gian, và đặc biệt là sự xuất hiện của linh vật “Natto-kun” – nhân vật hoạt hình dễ thương đại diện cho món ăn nổi tiếng. Ngoài ra, các tour du lịch trải nghiệm ẩm thực đưa du khách đến thăm xưởng natto, thử làm natto thủ công và thưởng thức các món ăn từ natto trong bữa bento hoặc sushi.
Hơn cả một sự kiện ẩm thực, Mito Natto Festival là dịp để người Nhật lan tỏa những giá trị sống khỏe mạnh, bền vững và gắn kết cộng đồng. Qua từng sợi đậu kéo dài, natto không chỉ kết nối hương vị mà còn kết nối con người, quá khứ với hiện tại, bản địa với toàn cầu. Lễ hội này đã và đang góp phần gìn giữ một di sản văn hóa ẩm thực độc đáo – nơi mà món ăn giản dị lại mang trong mình cả chiều sâu truyền thống và hơi thở hiện đại.